सुरेश भट्ट आश्रिन

दोहा कतारको कर्नेश वरपर आजभोलि एकविहानै योगाभ्यास गर्ने नेपालीहरू भेटिन्छन्। विषेशगरी विदाको दिन शुक्रवार विहान दोहा आसपासको पार्क र चौरहरूमा नेपालीले योगा गर्न थालेका छन्।

सामान्यतया सजिलो भाषामा भन्दा मनलाई शरीरसँग जोड्नु र मनलाई आत्मासँग जोड्नु नै योग हो भनिन्छ। योग भनेको साधना हो। योगको उत्पत्ति संस्कृत शब्द ’युज’ बाट भएको मानिन्छ। युजको अर्थ ’जोड्नु’ वा ’मिलाउनु’ हो। यौगिक क्रियाहरूको माध्यमबाट शरीर, मन र आत्माका बीचमा संयोग स्थापित गर्नु र अंगप्रत्यंगको आसनभन्दा अघि बढेर आफ्नो विवेकको साधना गरेर चैतन्य खोज्नु, मनको विग्रह नियन्त्रित गर्नु आत्म साक्षात्कार गर्नु नै योग हो।

कतारमा योग प्रशिक्षकको रूपमा योग गराईरहेका ओशो सन्यासी स्वामी रामतिर्थ (रामजी खत्री) का अनुसार योग बिहान ब्रम्हामुर्तको समयमा खालीपेटमा गर्दा राम्रो मानिन्छ । श्वासप्रश्वास सम्बन्धी प्राणायम बिहानको समयमा गर्दा राम्रो हुन्छ । आसन, प्रणायम र केही योगक्रियाहरू बिहान गर्दा दिनभरीको लागि राम्रो हुन्छ र आनन्द हुने उहाँको भनाई छ ।

क्रतामा अहिले भईरहेको योगाभ्यासलाई प्रभावकारी रूपमा योगक्रियामा यहाँका नेपालीहरूलाई जोड्न "जीवनयोग प्रयोगशाला" कक्षा १९ सेप्टेम्बर मंगलवारका दिन साँझ ७ बजे देखी ८:३० सम्म संचालनमा आउन लागेको छ ।

योगले मानव शरिरलाई स्वस्थ राख्न धेरै मद्दत गर्ने, मनलाई खुशी र मानसिक समस्या हटाउनको लागि योगको ठूलो भूमिका हुने हुँदा दोहामा योगाक्षा निरन्तर गर्न लागिरहेको रामतीर्थ बताउँछन्। योग सबै उमेरका व्यक्तिले यो गर्न सक्छन्, योग गर्नलाई उमेरहद भन्ने हुँदैन । बालबालिकाको बौद्धिक क्षमता वृद्धि गर्न पनी योग लाभदायक मानिन्छ। रोगले सिकिस्त भएकाहरुले पनि योग गर्नाले मानसिक दुर्बलता हटेर जाने र शरीर स्वस्थ हुने बुझाई छ । मानिसको दैनिक आहार विहारले गर्दा तनाव बढ्ने र तनावको कारण पनि शरीरमा अल्सर जस्ता रोगलाग्ने हुन्छन् ।

मानिसमा हुने दिर्घकालिन रोगहरु जस्तै मधुमेह, ब्लड प्रेसर, हृदयघात, क्यान्सर हुने समस्या पनि हुन सक्छ । योगले मानिसलाई यी समस्याबाट टाढै राख्ने गरेको योगीहरू बताउँछन् । योग गर्नुको फाइदाहरू यसप्रकार छन् : - योगले मानव शरीरको जोर्नीहरुलाई खुकुलो बनाउँछ । जसले गर्दा शरीरमा यूरिकेसिड, बाथजस्ता रोगहरूलाई नियन्त्रण गर्छ । - हाम्रो शरीरका रक्तसंचार प्रणालीलाई व्यवस्थित गर्छ । - मुटु र रगतका नलीलाई सफा गर्ने काम गर्छ । - मस्तिष्कलाई सफा बनाउँने काम गर्छ । मन स्वास्थ भएको खण्डमा हरेक कुराहरु सकारात्मक रुपमा अगाडि बढ्छ । - शरीरमा धेरै क्यालोरी छ भने योग गर्दा घट्छ । - पाचन क्षमता बढाउँछ । - तनावको व्यस्थापन गर्छ आदि l