नेपाली राजनीतिका हटकेक हुन् गगन थापा । प्रष्ट वक्ता,दमदार आवाज अनि आवाजमा वजन उनको पहिचान हो । कतिपय ठाउमा बोलेकै भरमा उनीमाथि अर्को थरी समूह आक्रोशित हुने गर्छ तर बोल्ने सवालमा कोहीपनि गगनमाथि हावी हुन सकेका छैनन् । 

बोल्ने मात्र हैन तथ्य पुर्याएर बोल्न सक्नु उनको अर्को विशेषता हो । जुन बिषयमा बोलेका छन् त्यो बिषयमा प्रतिप्रश्न आएको खण्डमा  जवाफ दिन सक्ने हिम्मत राख्छन उनी । 

२०४६ सालमा कक्षा ९ मा अध्ययन गर्दै गर्दा बाल कांग्रेसको सदस्यका रूपमा राजनीतिक यात्राको सुरुआत गरेका थापा अविचलितरूपमा नेपाली कांग्रेसमा क्रियाशील छन् । बाल्यकालदेखि नै राजनीतिमा भिजेका उनलाई झिनामसिना कुराले फरक पार्न नसक्नु स्वाभाविक हो । 

२०५१ सालमा त्रिचन्त्र क्याम्पसको स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको सदस्य,२०५३ मा सचिव र  २०५५ सभापति भएका उनि २०५५ मा त्रिभुवन विश्वविद्यालयको सिनेट सदस्य भएका थिए । २०५७ नेपाल विद्यार्थी सङ्घको उपाध्यक्ष र २०५९ नेपाल विद्यार्थी सङ्घ को महामन्त्रीको जिम्मवारी पूरा गरेका उनले विभिन्न कालखण्डमा भएका विद्यार्थी आन्दोलनको नेतृत्व गरेका थिए । 

विद्यार्थी राजनीतिमा क्रियाशील रहँदा शिक्षा क्षेत्र सुधारका मुद्दा स्थापित गराउन र संयुक्त विद्यार्थी आन्दोलनलाई उचाइमा पुर्याउन उनको भूमिका महवपूर्ण थियो । नेतृत्व गर्न सक्ने क्षमता उनमा सुरुवात देखि नै थियो । उनले तत्कालीन राजाको निरंकुश कदम विरुद्ध संयुक्त विद्यार्थी आन्दोलनको अगुवाई गर्दै राजनीतिमा आफ्नो अस्तित्व दर्ज गराएका थिए । 

२०६२-६३ को जनआन्दोलनको मुख्य पात्र, जनआन्दोलनका एजेण्डा स्थापित गराउन, शान्तिपूर्ण रूपमा  राजनीतिक परिवर्तनका लागि अग्रणी भूमिका निर्वाह गरेका उनि  स्वतन्त्रताको लागि आन्दोलनको नेतृत्व गर्दैगर्दा २०६०-२०६१ मा जेल परेका थिए । जेलमै रहँदा उनलाई एम्नेष्टि इन्टरनेशनलद्वारा ’आस्थाको बन्दी’को घोषणा गरियो ।  यो सम्मान शान्तिपूर्ण रूपमा  आफ्नो आस्थाप्रकट गरेकै आधारमा बन्दी वनाइएका विश्वका प्रतिष्ठित राजनीतिज्ञलाई यस्तो वन्दी घोषणा गर्ने गर्छ । 

देशैभरी माओवादी ज्यादती बढिरहेका बेला त्यसको सशक्त प्रतिवाद गर्न सक्ने खुबी राख्ने नेताका रूपमा उनी चिनिएका थिए । २०६४ सालको संविधानसभा सदस्य निर्वाचनमा उनलाई कांग्रेसले समानुपातिक सांसद बनायो । यहींबाट उनको जिम्मेवारी सहितको राजनैतिक यात्रा सुरु भयो। 

२०७० सालमा संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनमा काठमाडौँ क्षेत्र नं. ४ बाट अत्यधिक मतले निर्वाचित भएपछि उनको चर्चा अझ चुलिएको देखिन्छ ।  उनले २०७१ मा कृषि तथा जलस्रोत समितिको सभापतिको रूपमा कृषि, उर्जा, जलस्रोतलगायतका क्षेत्रमा नीतिगत पहल कदमी साथै २०७३ सालमा नौ महिना स्वास्थ्य मन्त्री बन्ने अवसर पाए । कृषि तथा जलस्रोत समितिको सभापतिको रुपमा रहँदा उनले कृषि,विकास रणनीति, भू उपयोग नीति  एकिकृत जलश्रोत नीति, जलउत्पन्न प्रकोप नियन्त्रण नीति, उर्जासुरक्षा नीति तयार गर्न महत्वपूर्ण आधार सहित बुढीगण्डकी आयोजना नेपालले नै वनाउन सक्ने अवधारणा सहितको विस्तृत खाका प्रस्तुत गरेका थिए। 

गगन थापा २०७३–२०७४ सालमा ९ महिनाको छोटो समय स्वास्थ्य मन्त्री रहँदा छोटो कार्यकालमै धेरै उपलव्धि र नीतिगत परिवर्तन ल्याउन सफल  भएका थिए । नसर्ने रोगमा लाइफ स्टाइल जोडेर ‘म स्वस्थ, मेरो देश स्वस्थ’ भन्ने अवधारणा अघि बढाएर उनले स्वाथ्य क्षेत्रमा गरेको योगदान आजपनि उत्तिकै सान्दर्भिक देखिन्छ ।  औषधि खरीदको प्रक्रियागत झ्न्झ्टमा नपरी सीधै औषधि खरीद गर्न सक्ने अख्तियारी तयार गर्नु,मुटुरोग र बाथको उपचार निःशुल्क गर्ने र  देशभरका सबै सरकारी अस्पतालमा मृगौला प्रत्यारोपण निःशुल्क गर्ने जस्ता जनताका स्वास्थ्यसंग प्रत्यक्ष जोडिने अन्य थुप्रै बिषय उनले आफु स्वास्थ्यमन्त्री हुँदा गरेको सुधार मानिन्छ ।  नेपालमा छोटौ समयमा सफल स्वास्थ्यमन्त्रीकोरुपमा जनताले लिएको छ । 

२०६४ देखि  २०७९ सालसम्म  गरि पटक -पटक सांसद बनेका उनी जनताले पत्याएका नेता हुन् । कुनै निर्वाचनमा हारको ट्याग नलागेका उनलाई पछिल्लो समय जनताले शङ्का गर्न थालेका छन् । 

पछिल्लो समय एमसीसी,एसपीपी जस्ता सम्झौतामा उनको सक्रिय भूमिका जनतालाई मन परेको छैन । यी सम्झौतालाई जनताले कसरी बुझेका छन् र कसरी बुझाउन सकिन्छ भन्ने हेक्का उनले नराखेको देखिन्छ । देशमा लगानी भित्र्याउनु देश विकासका लागि महत्वपूर्ण कडी हो यसमा दुइमत छैन तर जनताले कसरी बुझेका छन् यो बुझाउन जरुरी थियो । अझै पनि एमसीसी पास हुनु गगनकै सक्रियताको उपज मान्छन एक थरि समूह । यो सम्झौता गर्नु देशकै हितमा रहेछ भनेर जनता आफैले गगनलाई स्यावासी दिने गरि काम गर्न दवाव दिने काम पनि गगन स्वयंकै काँधमा छ। 

यो त भयो गगन थापाको राजनीतिसंग जोडिएका केही सामान्य प्रसङ्ग मात्र । जसले जे बोलेपनि,भनेपनि नेपाली राजनीतिमा गगन एउटा खुल्ला किताब सरह छन्। तर यहाँ उठाउन खोजिएको उनको अर्को महत्वपूर्ण पक्ष भनौ,खोट भनौ अथवा उनीमाथि लागेको दाग भनौ जे भनेपनि सबैले सजिलोसँग बुझ्ने 'बाख्रा काण्ड' अर्थात् 'बाख्रा चोर' को आरोप । 

गगन थापा जहाँ पुगेपनि उनलाई पछ्याउन नछोड्ने केही बाख्राहरूको प्रसंगका बारेमा कुरा गरौँ । विरोधीले के बोल्ने,यो मान्छेलाई के भनेर बोलाउदा ठिक हुन्छ, के गाली दिने आदि इत्यादि सोचिसकेपछि अन्तिममा केही नभेट्दा बोलिने शब्द,गरिने गाली र विरोध गर्ने तरिका हो 'बाख्रा काण्ड' अनि बाख्रा चोरको आरोप । 

गगनले तत्कालीन समयमा बाख्रा पालनका नाममा के कति अनुदान लिएका थिए र बाख्रा पालन नगरी कसरी त्यो अनुदानको दुरुपयोग गरेका थिए भन्ने कुरा पत्ता  लगाउने विषय आजभोलि चुनाव विशेष हुन्छ। जब चुनाब नजिकिन्छ जब गगन कुनै कुरामा प्रतिवाद गर्छन त्यसलाई मथ्थर बनाउन उनीमाथि अनुदानको रकम हिनामिनाको आरोप सुरु हुन्छ । तर गगनले अनुदान लिएर बाख्रा पालन गरेको पुष्टि कसैले गर्न सकेका छैनन् ।  

‘बाख्रा पालन प्रकरण’को विषय उक्काएर गगनमाथि प्रहार गर्ने पटक -पटकको  प्रयास असफल भएपनि अझै केही समूहहरू उनीमाथि बर्सिन भने छोडेका छैनन् । यो विषयमा गगन स्वयम् र त्यतिबेलाका तत्कालिन कृषि मन्त्री घनश्याम भुसालले अनुदानको रकम हिनामिना नभएको र यदि त्यस्तो देखियो भने जुन सुकै कारवाही स्वीकार्य हुने बताइसकेका छन्। 

गगनलाई कुनै सरकारी निकायबाट उठाइएको प्रश्न पनि हैन यो । नेकपा एमालेका नेता केशब स्थापितले गगनले बाख्रा पालनका लागि भनेर लिएको  सरकारी अनुदानको रकम हिनामिहा गरेको जस्तो लाग्छ यसको छानबिन हुनुपर्छ भन्ने एउटा अभिव्यक्ति दिएका थिए ,त्यही अभिव्यक्तिलाई नै आधार बनाएर उनलाई चोर नै सावित गर्न खोजिएको मात्र हो । यो विषयमा स्थापित स्वयंले  अर्को अभिव्यक्ति दिएका छन्-मैले त हिनामिना भएको होला भनेको मात्र हो हिनामिना गर्यो भनेर कहाँ भने  ? 

गगन थापाले पनि आफूले कुनै रकम हिनामिना नगरेको स्पष्टिकरण दिइसकेका छन् तर बिरोध गर्नेको स्वभाव हो, जे आफूलाई लाग्यो त्यो नै सहि मान्ने । सुनखानी एकिकृत कृषि केन्द्र प्रालि गगन थापाले आफ्नो तीन साथी सहित मिलेर संचालन गरेको कृषि फार्म हो । २०६७ सालमा सुरु भएको यो फार्म सरकारी अनुदान प्राप्त फार्म भनिएपनि कुनै पनि सरकारी निकायबाट यसले कुनै रकम लिएको तथ्य छैन । बरु  मासु पसलको व्यवसायलाई विस्तार गर्नका लागि भनेर कृषि मन्त्रालय अन्तर्गतको प्याक्टसँग अनुदान सम्झौता भएको तर गगन थापा  स्वयम् संसद्को कृषि तथा जलस्रोत समितिको सभापति भएको कारण अनुदानको निष्पक्षतामाथि प्रश्न उठ्ने भन्दै त्यो सम्झौता रद्द गरिएको थियो ।

बाख्रा पालनका नाममा सरकारी कोषबाट १४ करोड रुपैयाँ अनुदान लिएर हिनामिना गरेको भनी  ०७४ को निर्वाचनताका स्थापितले बोलिदिएका थिए त्यसपछिका हरेक समय गगनलाई बाख्राहरुले पछ्याईरहेको छ । निर्वाचनको बेला यो आरोप अझ सशक्त हुन्छ । यदि उनले रकम हिनामिना गरेका हुन् भने उनी हरेक समय सांसदको भूमिकामा छन्,उनलाई जुन बेलापनि संसदभित्रै यो प्रश्न उठाउन सकिन्थ्यो ,समिति बनाएर छलफल गर्न सकिन्थ्यो तर यो गगनलाई चोख्याउने काम हो भनि विपक्षीले बुझेका छन् । उनि यो आरोपबाट मुक्त भएभने उनको विरोध गर्ने कसरी ?

गगन थापा गुणवान हुन्,उनी सङ्लो छन् भन्ने तर्क विल्कुल हैन तर जसले आफूले बाँचेको जीवनको आधि भन्दा धेरै समय राजनीतिमै बिताएको छ त्यो मान्छेको बिषयमा यस्ता सानातिना आरोप स्वाभाविक हो । यसको मतलव आरोप स्वाभाविक हो यदि त्यो आरोप प्रमाणित भयो भने नैतिक जिम्मेवारी उनले आफूले लिनुपर्छ । 

त्रिचन्द्र कलेजमा लाखौंको बेरुजु,पनिकाको वेवसाईड काण्ड,गुण्डानाइके कुमार घैंटे काण्ड,बाख्रा र मासु पसल काण्ड,बीपीको भिसीमा १४ करोड काण्ड जस्ता उनीमाथि थुप्रै काण्डहरूको आरोप छ तर आरोप पुष्टि हुन सकेन । शक्तिको आडमा आफूमाथि लागेको आरोप मथ्थर बनाउन सकिने देश हो नेपाल यसमा दुईमत छैन तर आरोप पुष्टि नहुँदा र पुष्टि गराउन नसक्दा यसको विरोध गरिरहनु तर्कसङ्गत देखिदैन। 

१३औं महाधिवेशनमा कृष्ण सिटौलाको टिमबाट महामन्त्रीमा असफल भएका गगन १४औं महाधिवेशनमा शेखर कोइरालाको टिमबाट भारी मतले विजयी भएका र आफ्नै पार्टी भित्र प्रतिपक्षको भूमिका निर्वाह गर्ने नेताका रूपमा चिनिने गर्छन । संविधान कार्यान्वयन, जनजीविकाका सवालमा संसदमा निरन्तर आवाज उठाउने र सत्तालाई जहिलेपनि  घच्घच्याउने र पार्टी सत्तामा हुँदापनि आफ्नै पार्टीको सरकालाई प्रश्न गर्ने हैसियत राख्ने थापा विपक्षीको आखाको तारो बनिरहे । 

हुन त गगनको लोकप्रियता आजपनि उत्तिकै छ तर उनको हाईडिमाण्ड भएको समयमा भने उनि पटक -पटक गरेर बिभिन्न काण्डहरुमा मुछिरहे । सांसद भएकै समयमा आफूमाथि लागेको आरोप पनि उनले मेटाउन सकेका छैनन् ।  जसरी आज रवि लामिछानेमाथि आरोप लाग्दा उनका शुभचिन्तक रविको बचाउ गरिरहेका छन् त्यसै गरी गगनका बचाउ गर्ने पनि थिए तर दीर्घकालीन रूपमा त्यसको प्रत्यक्ष परोक्ष घाटा गगनले नै व्यहोर्नुपरेको छ। आरोप लागेपछि आफुमाथि अनुसन्धान गर्न,आरोप पुष्टि गर्न चुनौती दिएको भए आज ति थुप्रै बाख्राका लाईन गगनका पछाडि हुने थिएनन्। 

पृष्ठभूमी
थापाको जन्म २०३३ सालमा काठमाडौँको प्रसूति गृहमा भएको हो । उनका बुबा महेन्द्र कुमार थापा र आमा रामेश्वरी थापा हुन् । बुबाआमाको घर सोलुखुम्बु भए पनि पढ्ने शिलशिलामा बुबा काठमाडौं आएपछि उनीहरु काठमाडौँ बस्न थाले । उनका पिता महेन्द्र नेपाल विद्युत प्राधिकरणमा इन्जिनियर थिए । गगनका एक दाजु र दुई भाई छन् । दाजु पवन हुन् भने भाइहरू सुमन र जीवन । गगनले सिर्द्धार्थ वनस्थली हाइस्कूलमा पढे । २०४६ सालको जनआन्दोलनमा गगन सक्रिय भए । त्यतिबेला उनी कक्षा ९ मा पढ्थे ।  

२०४६ सालमा कक्षा ९ मा अध्ययन गर्दै गर्दा बाल कांग्रेसको सदस्यकारूपमा राजनीतिक यात्राको सुरुवात गरेका थापा ४ पटक सांसद,एक पटक मन्त्री सहित विभिन्न जिम्मेवारी सहितको भूमिकामा देखिएका छन् । अहिले प्रतिनिधीसभा सदस्य छन् । उनि नेपाली कांग्रेका महामन्त्री समेत हुन् । उनले नेपाली कांग्रेसका नेता अर्जुन नरसिंह केसीकी छोरी डा अञ्जना केसीसँग विवाह गरेका हुन् । उनीहरूका दुई छोरी छन् ।