मङ्सिर,१८

जाजरकोटका नवराज विक आफ्नी प्रेमिकालाई लिन २०७७,जेठ १० मा रुकुमको सोती पुगेका थिए । साथमा उनका साथीहरू जाजरकोटकै गणेश बुढा, लोकेन्द्र सुनार, सन्जु विक र गोविन्द शाही तथा रुकुम पश्चिमको चौरजहारी नगरपालिकाका टीकाराम नेपाली पनि थिए । अन्तरजातीय प्रेमसम्बन्धमा रहेका नवराज र उनका साथीहरूलाई त्यही आरोपमा सोती गाउँका कथित माथिल्लो जातका व्यक्तिहरूका समर्थक र आफन्त गाउँलेले घेरा हालेर लखेटी–लखेटी घरेलु हतियारले प्रहार गरेर,कुटीकुटी हत्या गरेर भेरीको भेलमा बगाइ दिएका थिए l  

सतहमा अनेक आरोप र कारण देखाए पनि, लक डाउनको बहानाबाजी भए पनि मूल चुरो कथित अछुत नवराजले कथित माथिल्लो जात ठकुरी मल्लकी छोरी ताक्नु थियो l एउटा दलित समुदायको व्यक्तिले आफ्नो छोरी चेली ताकेको र भागी विवहा गर्न आएको कारण मल्ल परिवार क्रुद्द बन्यो र सारा गाउँले मिलेर ६ जना युवाको हत्या गरे l एक दर्जन युवालाई मरणासन्न हुने गरी पिटे l त्यस अघि पनि नवराज विकलाई मरणासन्न हुने गरी पिटेर चौकीमा बुझाइएको थियो l 

घटना आकस्मिक नभएर पूर्व योजना बमोजिम नै थियो भन्ने कारण नवराजकी प्रेमिका भनिने युवतीले भागी बिहे गर्न आऊ भनेर घटना घटाएको देखिन्छ l यो घटना घटाउन नवराजकी प्रेमिका उनका आफन्तबाट प्रयोग भएको पाइन्छ l 

नवराज अपराधिक क्रियाकलाप गर्न गएको लक डाउनको उलंघन गरेको नै भए पनि उनलाई समातेर उनका सहयोगी साथीहरूलाई कानुनी कारबाही गर्न सकिन्थ्यो l एउटा प्रेममा परेको घटनाको लागि ६ जनाको ज्यान जानु र अरू १ दर्जन युवाहरू बल्लतल्ल जोगिनु सामान्य कुरा होइन l यदि नवराज विकको स्थानमा अर्को कुनै शर्मा, खड्का, कार्की या शाही भएको भए यस्तो घटना सम्भव थियो ? प्रश्न यहींबाट सुरू हुन्छ र उत्तर यहींबाट सहजै आउँछ सम्भव थिएन ? के जातको कारण प्रेम गरेको कारण सार्वजनिक धारो कुवामा पानी छोएको कारण मान्छे मारिनु पर्छ ? 

मान्छे मारिनु पर्छ किनकि जात व्यवस्थाको कानुन मनु कालीन कानुन हो l आजपर्यन्त उक्त कानूनबाट समाज गाइडेड छ l समाजको मानसिक संरचनामा मनुक कठोर र जाति घातक कानुनहरू छन् l हेरौ मनुस्मृति, गौतम शूत्र,आत्रीसंहिता आदिका मानवाधिकार विरोधी र दलित उत्पीडनको लागि बनाएका कठोर अमानवीय कानुनहरू : 

–शुद्रहरू अरूका कमारा हुन् र स्वेच्छाले तिनीहरूलाई राख्न र निकाल्न पाइन्छ।(ऐतरेय ब्राम्हण

–मालिकले त्याग गरेपनि शुद्रजाति दासताबाट छुट्न सक्दैन किनभने कमारो बन्नु नै त्यस्को स्वभाविक कर्म हो त्यो कसरी छुट्न सक्छ ? (मनुस्मृति ८/४१४)

–यदि कुनै शुद्रले लोभमा परेर उच्च जातिले अपनाएको व्यवसाय गर्छ भने सर्वस्वसहित तुरुन्तै देश निकाला गर्नू ! (मनुस्मृति १०/९६)

–गैर आर्यहरूले आफ्ना सन्तान बेच्दा वा बन्धक राख्दा कुनै दोष हुँदैन तर आर्य मूलको मान्छे दास हुन सक्दैन ! (कौटिल्य अर्थशास्त्र)

–ब्राम्हणले गर्ने जपहोम आदि काम गर्न खोज्ने शुद्रलाई राजाले मृत्युदण्ड दिनू। किनभने पानीले आगो निभाए झैं जपहोम आदि गर्ने शुद्रले सम्पूर्ण राष्ट्रलाई नष्ट गर्दछ। (आत्रीसंहिता-१९)

–शुद्रले वेद सुनेमा शिशा र लाह पगालेर उसको कानमा हालिदिनू। वेदको मन्त्र उच्चारण गरेमा जिब्रो काटीदिनू। वेदमन्त्र कण्ठस्थ गरेमा ज्यानै खतम गरिदिनू। उसले आशन, विस्तारा, बाटो आदिमा उच्च जातिसँग टाँसिन खोजेमा १०० पण दण्ड गर्नू। (गौतमशुत्र – १२)

–शुद्रलाई जुठो अन्न, पुराना कपडा, ओछ्याउनलाई पराल र ओढ्नलाई थोत्रा थाङ्ना दिनू।(मनुस्मृति १०/१२५)

–शुद्रजातिले ब्राम्हण- क्षेत्री र वैश्यजातिप्रति कडा वचन बोल्छ भने त्यस्को जिब्रो काटीदिनू। किनभने जिब्रो काटिने जघन्य अपराध त्यसले गरेको हो। (मनुस्मृति ८/२७०)

–बाहुनको सेवासुश्रुषा गर्नु र दासत्वमा रहनु नै शुद्रहरुको विशिष्ट काम मानिन्छ। यदि दास र शुद्रले अरूकाम गर्न खोजे भने त्यो विफल हुनेछ । मनुस्मृति १०/१२३)

–शुद्रजातिका लागि एउटा मात्र काम निर्धारित गरिएको छ। त्यो इर्ष्यारहित भएर मालिक वर्गको सेवा गर्नु हो। (मनुस्मृति ८-१-९१)

–शुद्र वा दासले बाहुनको कपाल समात्छ भने कुनै किसिमको छानविन वा विचारै नगरी उसका दुबै हात काटी दिनुपर्छ तथा बाहुनका दाह्री, खुट्टा, घाँटी वा अण्डकोष मात्र छुन्छ भने पनि उसका हातहरू पूरै काटीदिनु पर्छ।”(मनुस्मृति ८/ २८१)

– बुद्धि, विवेक र योग्यताले सम्पन्न शुद्रले राज्य शासनका बारेमा कुनै पनि मूर्ख वा अविवेकी राजालाई उचित वा अनुचित सम्बन्धि कुराको विवेचना मात्र गर्छ भने त्यो पुरै राष्ट्र हिलोमा फसेको गाई झैं हुन जान्छ। ( मनुस्मृति ८/२२)

–अन्ततः खराब आचरण भएको मानिस यदि ब्राम्हण जातिको छ भने त्यो पुजनीय हुन्छ र असल आचरण भएको मानिस यदि शुद्रजातिको छ भने त्यो निन्दनीयनै हुन्छ। किनभने कसैले पनि दुष्ट वा बैगुनी गाई नदुहेर गधीलाई त अवस्य पनि दुहुँदैन। (मनुस्मृति ८/२३)

–चाहे आफैंले बनाएको धार्मिक नीति अनुसार होस वा अर्कालाई फकाइ फुस्लाई गरेर होस् या छलप्रपन्च जाल्झेल गरेर होस् हरेक तरिकाबाट आफ्नो मतलव पूरा हुने आर्थिक साधनहरू जुटाउन पछि पर्नु हुँदैन। यदि कसैले वा तल्ला जातिका मानुसले ब्राम्हण वा क्षेत्रीयले चाहे अनुसारको सम्पत्ति दिँदैन भने त्यसलाई बाँधेर हुन्छ कि घरमा थुनेर हुन्छ कि पिट्पाट पारेर हुन्छ कि जुनसुकै बल प्रयोग गरेर हुन्छ आफूले भने अनुसारको धन असुल उपर गर्नुपर्छ। (मनुस्मृति ८/४९/५०

) –वेद पढ्न जानेका बाहुनलाई आफूले सकेको धन दिनैपर्छ किनभने बाहुनलाई धन सम्पत्ति दियो भने स्वर्ग जान पाइन्छ । (मनुस्मृति ११/६)

जिल्ला अदालत रुकुममा हिजो मङ्सिर १७ गते देखि नवराज विक लगायत छ जनाको जघन्य हत्याको विषयमा अदालतमा सुनवाई हुँदैछ l अदालतले गर्नेफैसलाको बारे सबैको उत्सुकता छ l विशेष गरी शोकले पटक पटक मारिएका नवराज विक लगायत अन्य पाँच जना युवाको परिवार, दलित समुदाय, मानाधिकारकर्मी र न्याय र समतामूलक समाजको कल्पना गर्ने सबैको ध्यान रुकुममा खिचिएको छ l रूकुम अदालतले गर्ने फैसलाले आगामी दलित आन्दोलनको दिशा तय गर्ने कुरा दलित अधिकारकर्मीहरूले बताएका छन् l 

'दलितका लागि दलित र आफ्ना लागि आफै'का प्रमुख खगेन्द्र सुनार रूकुम अदालत बाहिर शान्तिपूर्ण धर्नाको नेतृत्व गरेर बसिरहेका छन् l रूकुम सोतीमा मारिएका ६ जनाको परिवार सहित सुनार धर्नामा छन् l उक्त ध्रार्नामा साथ् दिन देश भरका न्यायका हितैसीहरू पुगेका छन् l थुप्रै अभियन्ताहरू पनि रूकुम सोतीको शान्तिपूर्ण धर्नामा छन् l २०७७ को घटना हुने बित्तिकै देखि पिडितको पक्षमा निरन्तर लडेका खगेन्द्र सुनार अहिले पनि  निरन्तर खबरदारी र दवाब दिन सक्रिय छन् l खगेन्द्र भन्छन् :'न्याय दिए न्यायाधीशलाई फूलले स्वागत गर्छौ पीडा दिए पीडितले गर्ने प्रतिकार सहन रूकुम अदालत, जिल्ला प्रशासन कार्यालय र सरकारलाई चुनौती दिन्छु l हामी न्याय माग्न आएका हौँ l शान्तिपूर्ण धर्नामा छौं तर अन्याय गरियो भने शान्तिको माला मात्र जपेर बसिन्न् l ६० लाख मान्छेको न्याय र आत्मसम्मानको सवाल छ अब पनि चुप लागेर बस्ने कुरा हुन्न l खगेन्द्र लडाई अब वार पार गर्ने मुडमा रहेको सुनाउँछन् l 

मुद्दाको विषयमा बहस गर्न वरिष्ठ अधिवक्ता दिनेश त्रिपाठीलगायत अधिवक्ताहरू रुकुममा पुगेका छन् l 

रुकुमका पिडित समुदायको पीडामा मलम लाउन  र न्यायिक सवालमा एकता जाहेर गर्न पूर्व राजदूत डा' निर्मल विश्वकर्मा र अभियन्ता मनोज जैगडी पनि पनि रूकुम पुगेका छन् l डाक्टर निर्मल भन्छन् : हामी अदालत र न्यायमा विश्वास गर्छौ तर अन्याय गर्यो भने हामी अन्तराष्ट्रिय अदालतको ढोका पुग्न बाध्य हुन्छौ l'

न्याय मर्यो र मारियो भने सहन्नौ l हामी ज्यान जाला अब चुप लागेर किमार्थ बस्दैनौ पीडितका परिवार न्याय नपाए विद्रोह एर प्रतिकार आफ्नो मार्ग रहेको सुनाउँछन् l 

रूकुम अदालत गेट बाहिर धर्ना बसेका सर्वसाधारण र दलित अगुवाहरू

फोटो साभार - खगेन्द्र सुनार र निर्मल विश्वकर्माको फेस बुकबाट