जीवनको मूल्य खोज्नुस्, जीवनको मूल्य लेख्नुस् 

लेख्न त लेख्नुस् जात लेख्नुस्

जातका, गोत्रका, थर र उपथरका कथा लेखुस् l 

तर यो पनि लेख्नुस्

एक साधारण माझी पुत्री हुन् 

वेदका रचयिता व्यासकी आमा- मत्स्यगन्धा !

नदी किनारमा 

ऋषि पराशरले उनलाई सुटुक्क सम्भोग गरेका हुन् 

व्यासको जात के हो ? लेख्नुस्

पवित्र ग्रन्थ वेद !

र लेख्नुस् वेदका ऋचा छुत कि अछुत ?

शुकदेवकी आमा 

व्यासकी पत्नी हुन् कि होइनन् ? जब आमाको पहिचान खुल्दैन भने 

व्यासपुत्र शुकदेवकै जात कसरी खुल्छ ? लेख्नुस्

उर्वर्शीका जुम्ल्याहा सन्तान हुन् 

वशिस्ट र अगस्ति

तर को हुन् स्वयम् उर्वर्शी 

मैत्रावरुणसँगको उनको सम्बन्धको अर्थ के हो ? 

र के थियो स्वर्गमा उनको जात र परिचय ? लेख्नुस्

विदुरकी आमा 

ऋषि आश्रमकी परिचय नखुलेकी दासी हुन् 

लेख्नुस् महात्मा विदुरको जात के हो ?

र उनी छुत कि अछुत ?

ऐतरेय उपनिषद्का लेखक 

महिदास ऐतरेयका पिता को हुन् थाहा छैन 

पिताको पत्तो नहुनेको जात के हो ? लेख्नुस्

र लेख्नुस् त्यो उपनिषद् आफै छुत कि अछुत ?

स्वर्गका वैद्य भनिने अश्विनीकुमार

घोडीबाट जन्मेका हुन् 

पशुपुत्रले कसरी सम्पन्न गरे च्यवनको महान् यज्ञ 

र के कारण स्वर्गमा सम्मानित बने ?

लेख्नुस्, अश्विनीकुमारको जात के हो ?

र उनले पत्ता लगाएको औषधि छुत कि अछुत ?

इन्द्रको वज्र बने दधीचि 

पति वियोगमा आफ्नै पेटमा 

ढुङ्गाले हानेर शिशु जन्माइन् 

गर्भैमा ढुङ्गाको प्रहार खेपेर जन्मेको 

यो धर्म हो कि पाप ? लेख्नुस् 

गर्भैमा ढुङ्गाको प्रहार खेपेर जन्मेको 

र सती गइन् दधीचिपत्नी गवस्तिनी !

गवस्तिनीको टुहुरो शिशु 

पीपलको पात खाएर बाँचे, पिप्पलाद भनिए, ऋषि भए 

तिनको भाग्य के हो ? जात के हो ? लेख्नुस्स् l 

रत्नाकार डाँकु हुन् 

उनी वाल्मीकि भए, आदिकवि भए संस्कृतिका 

वाल्मीकिलाई अर्घ चढाउनु र पुज्नुअघि सम्झनू 

रत्नाकर शूद्र थिए,

तर ती शूद्र कसरी पृश्य भए ?

कसरी आदरणीय भए ? पूज्य भए ? 

लेख्नुस् जात ठुलो कि कर्म ठूलो ?

श्वेत वराह कल्पभरि पुजिने सप्तऋषि मध्येका 

एक ऋषि विश्वामित्र !

उनी विश्वरथ क्षेत्री हुन् 

तर कसरी भए 

क्रमशः राजार्ष, ब्रम्हार्ष र सप्तऋषि ?

लेख्नुस्स्, विश्वामित्रको जीवन विकास र 

चेतना वृद्धिको खास अर्थ के हो ?

र लेख्नुस्स्,जात ठूलो कि चेतना ?

वेदले कहाँ भन्यो छुत, अछुत ?

कुन भगवान् ले कहिले भने 

कसको घरमा आउँछु, कसको घरमा आउन्न ?

कहिले भने कसको पूजा खान्छु, कसको खान्न ?

को हो त्यो सुन्ने सप्रमाण लेख्नुस्

शिवको जात के हो ?

बुद्ध, कृष्ण र रामकै जात के हो 

र रामले जुठो बयर खाएको 

ती शवरी आमैको जात के हो ? लेख्नुस् l 

अग्नि महाकाव्यबाट डा. नवराज लम्सालको कविता साभार गरिएको छ l akabarey.com 

फोटो :केशव थापा