सत्ता साहचर्य र सामाजिक,राजनीतिक नैतिकता

सत्तासँगको सहवास राजनीतिक पार्टीको प्राकृतिक र नैसर्गिक हक हो । यद्यपि साहचर्यको पनि नियम र अनुशासन हुन्छ । कोसँग साहचर्य ठिक कोसँग बेठिक उसले तय गरेको सार्वजनिक नैतिकता र सामाजिक नैतिकताले निर्धारण गर्छ । बोलीमा जतिसुकै नैतिकता र आदर्शका कुरा फलाके पनि व्यवहारले तुरुन्तै पुष्टि गर्छ कसले कति नैतिकता कायम राख्छ ? सत्ता स्वार्थले नैतिकताको सकस सबैमा देखिने गरेको छ l
जुनसुकै पार्टी, जुनसुकै नेता कानुनले वैध भनेको बेलादेखि सत्तासँगको सहवासमा आँतुर रहन्छन् । सत्ता भोग र वितरणको लागि हो । आजसम्मको घटना, परिघटनाले सत्ता भोग र रास लिलामा सीमित देखिन्छ सत्तासँग नीति र नैतिकता लिएर हिंडेका उदाहरण कमै छन् l समस्याको चुरो यही हो । सत्ता सम्मोहन बाहेक आजसम्म उच्च नैतिकता सहित सत्तालाई वरण गर्ने, त्याग गर्ने घटना अपवाद मात्रै हुन् । सत्तासँग टाढा र नजिक हुन पनि नैतिकताको आवश्यकता पर्दछ l नेपाली राजनीतिमा यो दुर्लभ विषय हो l
रास्वपा,राप्रपा, नागरिक उन्मुक्ति र जनमत पार्टी वैंसालु जोवनले धपक्क बलेका नवजवान युवायुवती जस्तै हुन् । यिनीहरूमा सत्ता भोगको वासना जागृत हुनु अस्वभाविक होइन । नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले र नेकपा माओवादीले आलोपालो र संयुक्तरूपमा पटक पटक सत्ताभोग गरेका देखेका पार्टीहरूमा सत्ताभोगको लालसा कसरी अनौठो मान्नु ? नयाँ पार्टी र नेताहरू यही समाजका उत्पादन हुन् l
बारम्बारको सत्ता भोगले कहिल्यै तृप्त हुन नसकेका बुढा ... हरू हुरुक्क भएर ..... ओगटेको देखेका हामी मस्त युवावयको सत्ता सहभोगको इच्छालाई कसरी अप्राकृतिक भन्न सक्छौं ? प्राकृतिक इच्छालाई जोरजबर्जस्त दबाउनु भन्दा स्वभाविक निकासका लागि निमन्त्रणा गर्नु ठिक हो भन्ने तर्क पनि छन् l तथापि निर्लज्ज वरण र अनैतिक सहवास असामाजिक घटना र परिघटना हुन् l
सहवासको तीव्र इच्छा भएपछि समाज, नैतिकता, परिवार,सम्बन्ध, हैसियत र पछि प्राप्त हुने बेस्ट अपरच्युनिटी लात मारेर युवा युवती बिहे गर्छन् । बाउ आमाको सदा वैरी रहेका मान्छेका छोराछोरी पनि आपसमा सहवास गर्छन् , कतिले बिहे गर्छन् र कतिको बिहे अत्यन्तै सफल भएको पनि समाजमा उदाहरण छन् ।
पोखराको लिटरेचर फेस्टिवलमा बन्दुक लिएर मार्न आएका ससुराको म पछि असाध्यै प्रिय ज्वाइँ भएँ भनेर साहित्यकार खगेन्द्र संग्रौला केही वर्ष अघि सुनाएको रोचक दृष्टान्त र प्रेम कहानी पनि छ । वैवाहिक मामला र सत्ताप्रेममा शत्रु मित्र, मित्र शत्रु हुन नहुन सक्छन् l को कहाँ कतिखेर कसको हुन्छ भर हुन्न l त्यसैले सत्तालाई ठेगान नभएको चीजसँग तुलना गरिन्छ l सत्ताको स्वाद जोसँग बसेर लिँदा स्वादिलो लाग्छ त्योसँग बसेर लिने चलन छ l
नेपाली राजनितीमा कांग्रेससँग चुनावी गठबन्धन गरेर २०७९ मा चुनाव लडेका माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्ड एमालेसँग सत्ता सेयर गर्न राजीखुशी भए र जोडिए l चुनाव अघि 'नो नट एगेन' भनेर पुराना दल पुराना नेतालाई असफल,अयोग्य,अपराधी करार गरेर भाषण गरेका रवि लामिछाने प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारमा कुनै संवैधानिक सङ्कट र बाध्यता बिना नै खुरुक्क उपप्रधानमन्त्री बनेर गए l आफूलाई विश्वासघात गर्ने प्रचण्ड कांग्रेसको लागि विश्वासको मत दिनुपर्ने र बिनामोलाहिजा अँगालो हाल्नुपर्ने प्रधानमन्त्री बने l
प्रधानमन्त्रीमा प्रचण्डलाई बोकेको एमाले राष्ट्रपति चुनावसम्म आइपुग्दा माओवादीसँग विच्केर प्रचण्ड सरकारबाट बाहिरियो l सत्ता पस्दा र बस्दा कुनै नैतिकता नियम र विश्वास नभएर पनि राजनीतिकदलहरू गन्धे राजनीतिको गोलचक्करमा फसेका छन् l नयाँ हुन् या पुराना सत्ता सहवासको लागि कुरकुरे वैंश लागेका केटाकेटी झैं आँतुर र हतारमा देखिन्छन् l
त्यसैले सत्ताको मामिला पनि सामान्य रूपमा लिनुपर्छ । सत्ता, पिरती र युद्धमा नाजायज केही हुन्न रे ।
राजनीति सत्ता विमुख हुन र जोगी बन्न कसैले गर्दैन भन्ने भाष्य उसै बनेको होइन । सबै कहाँ नेपाल मजदुर किसान पार्टी जस्तो राजनीतिमा मुर्ख्याइ गरेर बस्छन् र ? सत्तामा जाँदा पापलाग्ने बिजुक्क्छेजीलाई मात्रै हो । अरू जो जान्छन्, पुण्य आर्जन गरेर फर्कन्छ्न् । नर्कमा रहने बस्ने त नारायणमान बिजुक्छेको नेपाल मजदुर किसान पार्टी मात्रै हो । चित्रबहादुर केसी समेत सत्ताको चास्नीमा उपप्रधानमन्त्री बनेर फस्न पुगे ।जबकि केसीको राजनीतिक वेट कुनै प्रधानमन्त्री भइ सकेका व्यक्ति भन्दा कम थिएन जरूर बढी थियो l भलै उनी कुनै विवाद र काण्डमा परेनन् तर उनले उपप्रधानमन्त्री बन्नुको औचित्य पनि पुष्टि गर्न सकेनन् l केवल सत्ताको स्वाद मात्र लिए l आफ्नो स्वच्छ छविमा सत्ताको मोहको हिलो लाएर फर्किए l
अहिले फेरि कोसीमा कांग्रेसको एक पक्षले गरेको घातलाई तुष जमाएर बसेका प्रचण्ड एमालेलाई हात लिएर कांग्रेसलाई सत्ताबाट बिदा गर्ने प्रपन्चको तयारीमा रहेको चर्चा छ l यो चर्चा केवल चर्चा मात्र होइन विषयको गंभीरता पनि हो l सरकारमा बस्न सकिएन र पुगिएन भने भोलि आउने अनिष्टले पनि दलहरूलाई घेरेको छ त्यसैले सत्तामा जानु र टिक्नु राजनीतिकदलहरूको आफ्नो स्वार्थ पनि हो l संविधानले प्रत्याभूति दिएको खेल खेल्नु सर्वथा अनौठो विषय पनि होइन l नैतिकताको स्थान नभएको अराजनीतिमा जायज र नाजाय छुट्ट्याउन मुश्कील छ l
कामना गरौ हतारमा जजसले बिहे गरे पनि फुर्सदमा कोही कसैलाई पछुताउन नपरोस् । सबैको घर गृहस्थी सुखमय होस् । भो पुग्यो अब सँगै बस्न सकिन्न भनेर सम्बन्ध विच्छेद गरीसकेका जोडी पनि यदाकदा पुनर्मिलन गरेर बसेका कुरा सुन्न पाइन्छन् । त्यसैले नेपाली राजनीति र सत्तामा कोही बस्ने र छुट्टिने घटना स्वाभाविक नै मानिन्छ l
साहित्यकार सरस्वती प्रतीक्षाले ब्रेकअप एनिवर्सरी पूर्व श्रीमान् सँगै बसेर सेलिव्रेट गरेको र विगतको समीक्षा गरेको कुरा उनले आफ्नो भित्तामा तस्विर सहित पोस्ट गरेको कुरा धेरैलाई जानकारी छ । जिन्दगी जिउने कला जस्तै हो राजनीति,सत्ता र स्वार्थ पनि । स्वार्थ कहिले कोसँग मिल्छ कहिले कोसँग फरक हुन्छ l
सहवास अर्थात् सँगै बस्नु । सन्तान जन्माउने उद्देश्यले विपरीत लिंगीहरूसँगै बस्नु नै वास्तविक अर्थमा सहवास हो । प्राचीन समयमा प्रचलित नियमअनुसार सहवासबाट वंशवृद्धि, साहचर्य सुख, मानसिक परिपक्वता, दीर्घायु तथा मानसिक एवं शारीरिक स्वास्थ्य वा सुख हासिल गर्न सकिन्छ भन्ने मानिन्थ्यो l सत्ता साहचर्यको उदेश्य पनि देश विकास सम्मुनति र समृद्धि हो यसको लागि कोसँग सहकार्य गर्ने कोसँग नगर्ने भन्ने सम्बन्धित दलहरूले सोच्ने विषय हो l साहचर्यको नैतिकता दोहोरो हुन्छ l अझ तेहेरो र त्यो भन्दा पनि बढी हुन्छ l यहाँ प्रचण्ड मात्र पनि नैतिकताको लागि प्रश्नीय व्यक्ति होइनन् l नैतिकताको प्रश्न सबै दल र नेताको हकमा लागू हुन्छ l प्रचण्ड प्रवृतिको उत्पादनमा सबै दलहरूको हिस्सेदारी रहेको छ l पवित्रताको मापदण्ड रातारात बन्छन् र रातारात भत्कन्छन् l यसो किन हुन्छ ? किनभने दलहरूसँग निष्ठा र नैतिकता भन्ने जिनिसको अभाव छ l
मानिसले नियमहरूमा बाँधिएर सहवास गरेको खण्डमा ऊ संस्कारी हुन्छ र विभिन्न बाधाव्यवधानहरूबाट मुक्त रहनसक्छ । पशुवत सहवासबाट जीवन नष्ट हुन्छ । झन् हिजोआज त मानिसको सहवास पशुको भन्दा पनि निकृष्ट तहमा पुगेको छ । सहवासमा सदाचारको अभाव छ, नियम एवं लज्जाको मर्यादा लत्याइएको छ । सहवासको पनि आफ्नै नियम छ । बलजफ्ती सहवास गैरकानुनी हो,यस्ता सहवासले दुर्घटना निम्त्याउँछ र सम्बन्धलाई अङ्गभङ्ग गराउने खतरा रहन्छ । सत्ता साहचर्य र सहवास देशको समग्र हितको लागि कामयाबी बन्नुपर्छ l तव मात्र नैतिकताको कसीमा खरो उत्रन सकिन्छ l
नैतिकता, विश्वसनीयता र प्रतिष्ठासँग जोडिने र जोगिने चिज अलि पृथक हुन्छन् । पशुवत सहवासले नैतिकता क्रमशः धराशायी बन्दै गइरहेछ l कसैलाई गाली र लान्छना गर्नु ठिक छैन प्रवृत्ति भने सत्ताको घीनलाग्दो देखिन्छ l
हिन्दुहरूले जात प्रथालाई यसकारणले मान्छन् किनभने यो नितान्त धार्मिक आस्था हो । जातपात मान्नुमा उनीह...
जजसले यो घटनालाई अतिरन्जना गरे, तिनले आफू सत्तामा रहँदा पनि सत्यतथ्य जाँचबुझको लागि सर्वस्वीकार्य छा...
नेपाल बन्द गरेर होइन खुल्ला राखेर बन्छ, बनाउन सकिन्छ भन्दै नेपाल खुल्ला छ को प्ले कार्ड बोकेर निस्कन...