गत असोजमा आफ्नो खेतको धान गोडमेल नगरिदिएको भन्दै मुसहर बस्तीका मानिस हिँड्ने बाटोमा काँडेबार लगाएर एक सातासम्म आवतजावत बन्द गराएका सिराहाका रामचलितर यादवले अहिले आफ्नो जग्गामा जाने बाटो छेकिएको भन्दै जीवछ सदाको घर बनाउन रोकेका छन्
सिराहाको नरहा गाउँपालिका– १, गौरहा गाउँमा पुरानो घर भत्काएर नयाँ घर बनाउन खोज्दा एक दलित परिवारलाई दुई महिनादेखि अवरोध हुँदै आएको छ । ३३ वर्षीय जीवछ सदाले ३ वैशाखदेखि घर बनाउन प्रयास गरे पनि घरपछाडिको आफ्नो जग्गामा जाने बाटो छेकिएको भन्दै नरहा– २, पानबारी गाउँका रामचलितर यादवले रोकेको आरोप लगाए । रामचलितर तिनै व्यक्ति हुन्, जसले गत असोजमा आफ्नो खेतको धान गोडमेल नगरिदिएको भन्दै मुसहर बस्तीका मानिस हिँड्ने बाटोमा काँडेबार लगाएर एक सातासम्म आवतजावत बन्द गराएका थिए ।  

‘बाजेकै पालादेखि बस्दै आएको फुसको छाना भएको घर जीर्ण भएपछि भत्काएर नयाँ बनाउन ऋणकर्जा गरी ६५ हजार रुपैयाँ जुटाएँ,’ सदाले भने, ‘सिमेन्टको खाँबा, धरन र केही कोरो पनि झुन्ड्याएँ, रामचलितरसहित उनका छोराहरू महेश यादव, श्रवण यादवले त्यही दिनदेखि घर बनाउन रोकिरहेका छन् । मेरो घर रहेको जग्गाको मोहडा नै मुस्किलले १५ हातजति छ, उनको खेतसम्म ट्याक्टर जाने बाटो छोडिदिँदा मैले कहाँ बनाउने घर ?’ 

नयाँ घर बनाउन पुरानो भत्काएका जीवछ दुई महिनादेखि पत्नी सविता, दुई छोरी र दुई छोरासहित छिमेकी महेन्द्र सदाको घरमा शरण लिँदै आएका छन् । गौरहा गाउँ हुँदै उत्तरतर्फ गएको बलकवा जाने कच्ची बाटोछेउमा रहेको मुसहर बस्तीपछाडि जग्गा रहेका रामचलितरले आफ्नो जग्गामा जाने बाटो रोकिएको भने पनि उठिबास गराउन खोजेको आरोप छ । 

नरहा– १ का वडाध्यक्ष अशोककुमार महतोले करिब सात दशकअघि जमिन्दारले बसाएको दलित बस्तीमा पटक–पटक जालझेल गरेर छेउछाउमा जग्गा भएका व्यक्तिहरूले अप्ठ्यारो पार्दै आइरहेको बताए । ‘त्यतिवेला गाउँलेसमेतको सहमतिमा बस्ती बस्यो, वर्षौँदेखि भोगचलन छ, तर नयाँ घर बनाउन अवरोध गरिनु जालझेल नभई के हो त ?’ उनले भने । 

पीडितले दिए उजुरी
घर बनाउन अवरोध भएपछि जीवछ सदाले जिल्ला प्रशासन कार्यालय सिराहामा निवेदन दिएका छन् । ८ असारमा नरहा प्रहरीमा छलफलको मिति तोकिएको उनले बताए । जिल्ला प्रशासनले पीडितको निवेदनसहित जिल्ला प्रहरी कार्यालयलाई पत्राचार गरेपछि छलफल हुन लागेको हो । यसअघि २२ वैशाखको छलफलमा रामचलितर यादवले आफ्नो खेतमा जान पाँच हातजति जग्गा छोडेर खाँबा सारेर घर बनाउन मौखिक सहमति दिएका थिए । तर, अहिले अटेर गरिरहेको सदाले बताए । जिल्ला प्रहरी कार्यालय सिराहाका प्रहरी निरीक्षक आकाश उप्रेतीले पीडितले घर बनाउन नपाएको भन्दै प्रशासनमार्फत आएको उजुरीको विषयमा प्रहरी गम्भीर रहेको बताए । मातहतको प्रहरी युनिटमार्फत समाजमा छलफल गराएर उनको घर बनाउने वातावरण निर्माण गर्न आवश्यक पहल गरिरहेको उनको भनाइ छ । 

दलित बस्तीमा पटक–पटक जालझेल गरेर अप्ठ्यारोमा पारिँदै आएको छ  ः वडाध्यक्ष
नरहा– १ का वडाध्यक्ष अशोककुमार महतोले करिब सात दशकअघि जमिनदारले बसाएको दलित बस्तीमा पटक–पटक जालझेल गरेर छेउछाउमा जग्गा भएका व्यक्तिहरूले अप्ठ्यारो पार्दै आइरहेको बताए । ‘त्यतिवेला गाउँलेसमेतको सहमतिमा बस्ती बस्यो, वर्षौँदेखि भोगचलन छ, तर नयाँ घर बनाउन अवरोध गरिनु जालझेल नभई के हो त ?’ उनले भने ।

स्मरणीय : पत्रपत्रिका स्तम्भमा प्रस्तुत सामग्री नयाँ पत्रिका दैनिकबाट (मणिलाल विश्वकर्मा) साभार गरिएको हो l